Phật ở trong chính mỗi chúng ta

“Phật” không phải là một bức tượng. “Phật” có nghĩa là “Giác ngộ”. Chư Phật và chư Bồ tát có thể hiện thân trên thế gian trong hình tướng nam hay nữ với các trạng thái hiền hòa hay phẫn nộ khác nhau. Thông thường hình ảnh của chư Phật và chư Bồ tát có hình thái hiền hòa và rất hiếm khi chúng ta gặp chư Phật và chư Bồ tát hiện tướng Uy mãnh. Tuy nhiên, dù Hiền hòa hay Uy mãnh, các Ngài đều giác ngộ như nhau.

(Lục Độ Phật Mẫu Tara)

Chư Phật dù hiện thân trong hình tướng Hiền hòa hay Uy mãnh đều không phải ở ngoài mà ở trong chính bạn. Hầu như mọi lúc, chúng ta đều tìm kiếm Phật hay sự giác ngộ ở bên ngoài nhưng thực sự thì chúng ta nên quay về tìm kiếm trong chính chúng ta.

Ngay khi tam độc hay ngũ độc (tham, sân, si, ganh tỵ, kiêu mạn) được tịnh hóa và bản chất tự nhiên của chúng được nhận ra, chúng thực ra chính là những phẩm tính giác ngộ. Có một sự khác biệt nhỏ giữa giác ngộ và luân hồi, giống như 2 mặt của một đồng xu. Nếu bạn nhận ra và thấu rõ ngũ độc, bạn đạt tới giác ngộ. Nếu không, chẳng hạn, bạn vẫn còn coi trọng những cảm xúc tiêu cực phát khởi trong tâm mình như sân giận, bạn sẽ vẫn còn trầm chìm trong luân hồi.

Có rất nhiều Kinh văn, luận giảng, cách giải thích khác nhau của các bậc Thầy; một số bài pháp thì ngắn hơn, một số bài pháp khác lại dài hơn, nhưng rốt ráo thì Shithro đều giống nhau. Phật ở trong chính bạn.

Phật hay sự giác ngộ ở gần hay xa bạn, tất cả đều phụ thuộc vào bạn. Nếu bạn không nhận ra thì Phật tính sẽ ở rất xa, còn nếu bạn nhận ra thì nó ở rất gần.

Hôm nay chúng ta bắt đầu lễ quán đỉnh Shithro. “Quán đỉnh” hay “wang” trong tiếng Tạng mang ý nghĩa là sự cho phép được thực hành. Bởi vậy, ngay khi bạn nhận được sự cho phép, bạn nên thực hành Pháp ngay lập tức. Đôi khi, ngay cả khi bạn hiểu rằng “wang” nghĩa là sự cho phép được thực hành, nhưng hàng tháng hay hàng năm sau khi nhận quán đỉnh, bạn vẫn không thực hành Pháp. Bạn thấy rằng bạn có thể đợi tới khi mình già hơn để thực hành Pháp. Đó là kế hoạch của bạn. Điều đó có nghĩa rằng bạn tự tin rằng mình sẽ sống lâu tới mức đó. Sự thật là, bạn có thể chỉ sống thêm được 1 hay 2 ngày nữa. Bởi vậy, thời điểm sau khi bạn thọ nhận quán đỉnh, bạn nên thực hành ngay lập tức. Nếu bạn thực hành Pháp khi đã về già, sẽ khó có cơ hội để bạn thay đổi và cải thiện.

(Đức Nhiếp Chính Vương Gyalwa Dokhampa trao truyền quán đỉnh)

Sau khi thọ nhận giáo Pháp, một vài người luôn nghĩ rằng “Tôi sẽ cố gắng thực hành”. Họ nghĩ như vậy trong vòng 20 năm mà không thực hành gì cả và 20 năm tiếp theo, họ vẫn tiếp tục không thực hành Pháp. Cuối cùng  vào thời điểm cuối của 20 năm tiếp theo, với 60 năm chờ đợi, họ đã quá già để thực hành Pháp. Bởi vậy, bạn không nên chờ thậm chí là một giây để  thực hành tâm linh hay thực hành Phật pháp.

Chúng ta nghĩ rằng chúng ta có thể nhìn thấy tương lai: Trong 5 năm, con của tôi sẽ lớn và tôi sẽ có thời gian để thực hành Pháp. Đó là kế hoạch của chúng ta. Nhưng hầu như các kế hoạch của chúng ta không bao giờ đúng như những gì ta mong đợi cả. Tốt hơn là không nên tin vào những kế hoạch mà bạn đang vạch ra vì hầu hết cuộc sống của chúng ta đều không bao giờ diễn ra như chúng ta dự định.

Khi bạn 60, 70 hay 80 tuổi, lúc đó thì đã quá muộn cho bạn để nhận ra rằng mình cần thực hành Pháp. Thậm chí nếu bạn thử, bạn cũng không thể làm được. Bạn chỉ có thể hối hận rằng mình đã không tận dụng cơ hội để thực hành khi bạn có. Và sau đó, với sự hối hận ấy, dù bạn có thích hay không, bạn vẫn phải chết. Vào thời điểm bạn chết, tất cả của cải, danh vọng, tài sản, gia đình, họ hàng và những người bạn yêu thương sẽ thoảng qua tâm trí bạn như một ánh chớp nhưng sẽ chẳng có ích gì, thứ duy nhất hữu ích mà bạn có thể mang theo mình là Pháp, thứ mà bạn đã không thực hành khi mình đang còn sống. Như vậy, bạn sẽ rời bỏ cuộc sống này với bàn tay trắng.

Đó là lý do chúng ta cần phải thực hành Pháp. Ngay khi bạn hiểu được điều gì đó, bạn nên thực hành ngay. Việc những hiểu biết của bạn dựa trên nền tảng của giáo Pháp Mật thừa hay Hiển giáo không quan trọng, điều quan trọng là bạn phải đưa hiểu biết về Pháp của mình vào thực hành. Việc thực hành chính trong Phật pháp là thay đổi và điều phục những tư tưởng hoang dã và không ngừng nghỉ của chính bạn. Tất cả những lời dạy khác nhau trong Tiểu thừa, Đại thừa và Kim cương thừa đều chỉ cho chúng ta những phương pháp khác nhau để phát triển, chuyển hóa và cải thiện tâm bạn.

(Tự viện Druk Sangag Choling, Darjeeling - Truyền thừa Drukpa)

Trong tiếng Tạng, Pháp được được hiểu là Chos, tu có nghĩa là “sửa”. Trong tiếng Tạng cổ, người ta thường ám chỉ Chos với hàm ý “sửa” được áp dụng thậm chí cho cả những điều trong cuộc sống thế tục. Ngày nay, Chos là từ thông dụng để chỉ cho Pháp, với ý nghĩa là tu sửa hay rèn luyện tâm.

Ví dụ như, nếu bạn có một chiếc ô tô hay một ngôi nhà rất đẹp và mới. nhưng nếu bạn tiếp tục sử dụng chiếc xe mà không bảo dưỡng, nó sẽ càng ngày càng yếu đi. Để nó hoạt động tốt, bạn cần thỉnh thoảng cần kiểm tra phanh, dầu và máy của xe. Tâm chúng ta cũng vậy. Chúng ta cần soi chiếu tâm mình hàng ngày.

Thông thường, chúng ta quan tâm rất nhiều tới thân thể vật lý của chúng ta. Chúng ta cho nó mặc nhiều loại quần áo mỗi ngày, dù là ban ngày hay ban đêm. Nhưng chúng ta lại không quan tâm gì đến tâm chúng ta cả.

Chắc bạn cũng biết về “xưởng sửa chữa”vì rất nhiều người trong số các bạn có xe ô tô. Tất nhiên là bạn biết xưởng sửa chữa của mình ở đâu, vì khi xe của bạn hỏng, bạn cần biết chỗ sửa chữa để đưa xe mình đến sửa chữa và bảo dưỡng. Tương tự vậy, để sửa chữa hay bảo dưỡng tâm mình, bạn cần tiếp tục thực hành Pháp. Nếu bạn không nỗ lực để bảo dưỡng xe, thì kể cả khi nhìn nó có vẻ đẹp và đắt tiền, nó cũng sẽ không hoạt động được. Điều này cũng như tâm thức chúng ta. Nếu chúng ta không sửa chữa hay soi chiếu tâm mình liên tục, nó sẽ trở nên ngày càng tệ hơn cho tới khi chúng ta không thể kiểm soát nổi nó nữa.

Việc thực hành Pháp cũng giống như xưởng sửa chữa, nó giúp chúng ta giảm thiểu tam độc hay ngũ độc. Thực hành Pháp không chỉ là đến chùa và tụng niệm. Đó chỉ là một phần của thực hành Phật pháp.

Thông thường, khi chúng ta cầu nguyện, chúng ta quy y Tam bảo (Phật, Pháp,Tăng) và nguyện cầu cho chúng ta thoát khỏi khổ đau. Chúng ta có thể đến các chùa khác nhau và tham gia vào các nghi thức khác nhau. Nhưng điều cốt yếu vẫn là quán sát tâm mình.

(Tôn tượng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni tại Thimphu, Bhutan)

Đức Phật dạy rằng: “Không làm những điều ác, làm hết những việc lành” (Chư ác mạc tác, chúng thiện phụng hành). Thực hiện hai điều này sẽ giúp bạn điều phục được tâm. Dần dần, bạn sẽ thấy tâm mình được cải thiện. Điều này có nghĩa là việc thực hành Pháp đang mang lại kết quả tích cực.

Quán đỉnh Shithro là pháp tu của Đại thừa. Có rất nhiều thừa khác nhau như Tiểu thừa, Đại thừa và Kim cương thừa, nhưng thông thường chúng ta chia làm hai thừa chính là Tiểu thừa và Đại thừa. ‘Yana’ tiếng Phạn hay ‘thedpa’ trong tiếng Tạng có nghĩa là “thừa”, phương tiện hay cỗ xe chuyên chở. Một số cỗ xe to hơn, một số khác thì nhỏ hơn. Nhưng điều đó không liên quan đến kích thước vật lý của nó, mà liên quan đến tâm của chúng ta lớn như thế nào. Một số người có thể đưa tất cả chúng sinh hữu tình trong cả vũ trụ vào trong sự thực hành của mình; khi đó, họ đang thực hành Đại thừa. Maha - Đại có nghĩa là lớn và yana có nghĩa là “cỗ xe”. Một số người khác chỉ có thể thực hành cho bản thân mình, có nghĩa là họ đang thực hành Tiểu thừa hay đi trên cỗ xe nhỏ hơn.

Ví dụ, có một người rất giàu nhưng anh ta lại rất keo kiệt. Anh ta chỉ muốn ăn 2 bữa một ngày, điều này không có nghĩa là anh ta đang theo lời dạy của Đức Phật không ăn phi thời (ăn quá trưa), anh ta chỉ đơn giản là quá keo kiệt và hay tính toán. Trong nhà của mình, anh ta có đủ các loại đĩa vàng, các đồ trang hoàng bằng vàng, mọi thứ đều bằng vàng, nhưng chiếc tủ lạnh của anh ta thì lại rỗng không. Nếu chiếc tủ lạnh trống không thì giàu có mang lại lợi ích gì. Tài bảo cần được dùng để làm những việc tốt và tích lũy các thiện nghiệp.