Vũ điệu Kim Cương Thừa - sự phản chiếu của tâm giác ngộ

Thượng sư Liên Hoa Sinh

Vũ điệu Kim cương thừa là vũ điệu có một không hai trên thế giới, được Đức Liên Hoa Sinh - Đại thành tựu giả người Ấn độ trình diễn lần đầu tiên ở khu vực Himalaya vào thế kỷ thứ VIII. Ngài đã trình diễn vũ điệu này tại Tự viện Samye để hàng phục quỷ thần nơi đây. Sau khi vẽ vòng kết giới trên mặt đất, Ngài bắt đầu nhảy múa, kết ấn và hàng phục được quỷ thần bản địa. Từ đó vũ điệu này được trình diễn ở nhiều nơi trong khu vực với mục đích tiêu trừ bệnh tật, chướng ngại và bất hạnh. Trong lịch sử, những vũ điệu này không được ghi chép lại mà chỉ được truyền cho các bậc Thượng sư qua các linh kiến hoặc những giấc mơ.

Vì đây là vũ điệu có tính chất tâm linh thiêng liêng nên chỉ chư Tăng mới được tập luyện và chỉ trình diễn trong những pháp hội lớn. Khi trình diễn vũ điệu, chư Tăng khoác những trang phục và trang hoàng sặc sỡ, tinh xảo, đeo mặt nạ, đôi khi có sử dụng pháp khí. Các vị thường nhảy múa một cách tự nhiên, phóng khoáng không bó buộc, không ngần ngại hay ức chế. Hỗ trợ cho màn trình diễn này là một nhóm các vị Tăng sử dụng nhạc khí như chũm choẹ, kèn, trống …

Các vũ điệu Kim Cương Thừa mang nhiều ý nghĩa biểu tượng. Ví dụ, khi một vũ công đeo mặt nạ đầu hươu dùng thanh gươm cắt đứt một hình nộm thì đó là tượng trưng cho sự diệt trừ bản ngã bằng lưỡi gươm đại trí tuệ. Những vũ công mang mặt nạ chạy rượt đuổi nhau trong cảnh náo loạn ồn ào không phải để diễn tả cảnh truy đuổi ma quỷ mà tượng trưng cho nguồn năng lượng bên trong cơ thể không ngừng khuấy động tâm thức của chúng ta. Màn múa lặng lẽ yên bình thì tượng trưng cho sự an tĩnh nội tại có được khi vắng bặt mọi vọng niệm. Tuy nhiên, chỉ một vài yếu tố mang tính tượng trưng như thế không đủ để nêu biểu được hết ý nghĩa thâm sâu mà các vũ điệu Mật thừa chứa đựng. Đó là cảnh giới thiền định rộng lớn vô biên về ‘linh ảnh’, bản tâm nguyên thuỷ thanh tịnh của vạn pháp vô vi và hữu vi. Vũ điệu Mật thừa là sự phản chiếu của tâm giác ngộ (Lochen Dharmashri).

Đạo Phật ra đời ở Ấn Độ vào thế kỷ thứ VI trước Công Nguyên, khi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni chứng đạt giác ngộ. Từ đó cho tới khi nhập niết bàn ở tuổi 80, Đức Thế Tôn đã không ngừng hoằng pháp lợi sinh hoá độ vô số đệ tử. Giáo pháp của Ngài vô cùng phong phú và ở nhiều mức độ khác nhau để khế hợp với căn tính của chúng sinh vô lượng.